Είναι αδύνατο να ενωθεί ο Θεός με τον εμπαθή νου
Επίλεκτα από τον Λόγο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά:
Τρία κεφάλαια για την προσευχή και
την καθαρότητα της καρδιάς
'Ωστε, όσο ο νους είναι εμπαθής ενώ προσεύχεται, δεν έχει βρει το έλεος του Θεού.
Όσο πάλι μπορεί να ξεπερνά τους λογισμούς, τόσο αποκτά και το πένθος.
Kι ανάλογα με το πένθος δέχεται και το έλεος της θείας παρηγοριάς.
Κι αν μείνει σ' αυτά για καιρό με ταπείνωση, τότε μεταποιεί ολοκληρωτικά και το παθητικό μέρος της ψυχής.
Νους ονομάζεται και η ενέργεια του νου που αποτελείται από λογισμούς και έννοιες. Νους είναι και η δύναμη που τα ενεργεί αυτά, η οποία και καρδιά ονομάζεται από τη Γραφή.
Σύμφωνα με αυτήν, που είναι η κυριότατη απ' όλες τις εσωτερικές μας δυνάμεις, η ψυχή μας είναι λογική.
Η ενέργεια του νου που συνίσταται στους λογισμούς, στους ανθρώπους που σχολάζουν στην προσευχή και μάλιστα τη μονόλογιστη, τακτοποιείται και καθαίρεται εύκολα.
Η δύναμη του νου όμως που γεννά αυτή την ενέργεια, δεν μπορεί να καθαρθεί, αν δεν καθαρθούν κι όλες οι άλλες δυνάμεις της ψυχής. Γιατί η ψυχή είναι οντότητα πολυδύναμη.
Όταν
δημιουργηθεί μέσα της κακία από κάποια από τις δυνάμεις της, μολύνεται
ολόκληρη και μετέχουν στον μολυσμό της μίας όλες οι δυνάμεις, επειδή η ψυχή είναι ενιαία.
Αφού λοιπόν κάθε δύναμη της ψυχής παρέχει διαφορετική ενέργεια, είναι δυνατό, μια οποιαδήποτε ενέργεια να καθαρθεί προσωρινά μετά από κατάλληλη προσπάθεια. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι κι η αντίστοιχη δύναμη της ψυχής είναι καθαρή. Γιατί καθώς επικοινωνεί με τις άλλες, μπορεί να είναι ακάθαρτη μάλλον, παρά καθαρή.
Γι' αυτό εκείνος,
που με την επιμέλεια της προσευχής καθάρισε την ενέργεια του νου και
φωτίστηκε σ' ένα βαθμό, ή με φως γνώσεως ή και με νοερά έλλαμψη, αν για
τούτο θεωρήσει τον εαυτό του καθαρμένο, πλανάται εξαπατώντας τον εαυτό του και με την οίηση ανοίγει εναντίον του εαυτού του μεγάλη θύρα στον διάβολο που πάντοτε επιχειρεί να μας πλανά.
Αν
όμως, γνωρίζοντας την ακαθαρσία της καρδιάς του, δεν υπερηφανευτεί με
τη μέτρια εκείνη καθαρότητα, τότε χρησιμοποιώντας αυτή σαν βοηθό, βλέπει
καθαρότερα την ακαθαρσία, και των άλλων ψυχικών του δυνάμεων και
προοδεύει στην ταπείνωση και προσθέτει πένθος στο πένθος και εφευρίσκει
την κατάλληλη θεραπεία για την κάθε μία δύναμη της ψυχής.
Καθαρίζει
λοιπόν με την πράξη την πρακτική του δύναμη, με τη γνώση τη γνωστική
και με την προσευχή τη θεωρητική, και με αυτά φτάνει στην τέλεια κι
αληθινή και μονιμότατη καθαρότητα της καρδιάς και του νου.
Αυτήν δεν μπορεί ποτέ να αποκτηθεί από κανένα, παρά με:
την τελειότητα στην πράξη,
την επίμονη γύμναση,
τη θεωρία και
τη θεωρητική προσευχή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου