Ἡ ἀληθινὴ θεολογία κατὰ τὸν Ὅσιο Γέροντα Παΐσιο τὸν Ἁγιορείτη

Τοῦ Ἰωάννη Τάτση, Θεολόγου

Ἡ ἁγιοκατάταξη τοῦ Ὁσίου Γέροντος Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου ἀποτέλεσε τὴν ἐπισφράγιση ἀπὸ τὴν Ποιμαίνουσα Ἐκκλησία τῆς βέβαιης πεποίθησης πλήθους πιστῶν ὅτι ὁ Γέροντας ὑπῆρξε πράγματι μέγας ἀσκητὴς καὶ ὅσιος. Ὁ Γέροντας Παΐσιος διακρίθηκε μάλιστα γιὰ κάτι σπάνιο στὴν ὀρθόδοξη μοναχικὴ παράδοση. Ἐνῶ ὑπῆρξε ἐραστὴς τῆς ἡσυχίας καὶ τοῦ ἡσυχαστικοῦ τρόπου ζωῆς θυσίασε γιὰ τὴν ἀγάπη τῶν ἀνθρώπων ὄχι μόνο τὴν ἡσυχία αὐτὴ ἀλλὰ καὶ ὅλον τὸν ἑαυτὸ του λιώνοντας κυριολεκτικὰ στὴ φλόγα τῆς ἀγάπης τῶν συνανθρώπων. Τὴν ἀνύστακτη ὁλονύκτια προσευχὴ του διαδεχόταν ἡ ὁλοήμερη ἀνάλωσή του στὰ προβλήματα τοῦ κόσμου, ἡ ὑπομονετικὴ καὶ καρτερικὴ ὑποδοχὴ πλήθους ἐπισκεπτῶν καὶ ἡ πλήρης ἀγάπης προσέγγιση τῶν πάντων. Τὸ καθημερινό του πρόγραμμα δὲν ἐπέτρεπε πολύωρη ἀφιέρωση στὴν μελέτη πατερικῶν κειμένων ἀφοῦ προέκρινε τὴν ἀδιάλειπτη προσευχὴ ὑπὲρ παντός τοῦ κόσμου. Ὡστόσο προέτρεπε στὴν ἀνάγνωση πατερικῶν κειμένων, κυρίως μάλιστα ἀσκητικῶν καὶ ὁ ἴδιος ἀγαποῦσε πολὺ καὶ μελετοῦσε τὸν ἀββᾶ Ἰσαὰκ τὸν Σύρο.

Στὴν ἐποχὴ μας μετατρέψαμε τὴ θεολογία σὲ φιλοσοφία ἢ ἀκόμη χειρότερα σὲ ἀοριστολογία, ἑρμηνεύουμε τὴ διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων ὅπως νομίζουμε, ἀρκεῖ νὰ...

ἐξυπηρετοῦν τὶς ἀπόψεις μας, ἀκόμη δὲ χειρότερα, μὲ περισσὸ θράσος σχεδιάζουμε τὴν ὑπέρβασή τους μὲ τὴ λεγόμενη μεταπατερικὴ θεολογία. Ὁ λόγος τοῦ Ὁσίου Γέροντος Παϊσίου μᾶς δίνει τὴν πραγματικὴ διάσταση τῆς θεολογίας. Γράφει ὁ Ὅσιος Γέρων: «Θεολογία εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ποὺ συλλαμβάνεται ἀπὸ τὶς ἁγνές, τὶς ταπεινὲς καὶ ἀναγεννημένες πνευματικὰ ψυχὲς καὶ ὄχι τὰ λόγια τοῦ μυαλοῦ, ποὺ φτιάχνονται μὲ φιλολογικὴ τέχνη καὶ ἐκφράζονται μὲ τὸ νομικὸ ἢ τὸ κοσμικὸ πνεῦμα. Τὰ φτιαχτὰ λόγια δὲν μποροῦν νὰ μιλήσουν στὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως δὲν μπορεῖ νὰ μιλήσει ἕνα ὄμορφο ἄγαλμα, ἐκτὸς ἐὰν οἱ ἀκροατὲς εἶναι πολὺ κοσμικοὶ καὶ εὐχαριστιοῦνται ἁπλῶς ἀπὸ τὶς ὄμορφες κουβέντες. Ἡ θεολογία ποὺ διδάσκεται σὰν ἐπιστήμη, συνήθως ἐξετάζει τὰ πράγματα ἱστορικὰ καὶ ἑπόμενο εἶναι νὰ τὰ καταλαβαίνει ἐξωτερικὰ καὶ ἐπειδὴ λείπει ἡ πατερικὴ ἄσκηση, τὰ ἐσωτερικὰ βιώματα, εἶναι γεμάτη ἀπὸ ἀμφιβολίες καὶ ἐρωτηματικά, διότι μὲ τὸ μυαλὸ δὲν μπορεῖ νὰ καταλάβει κανεὶς τὶς θεῖες ἐνέργειες, ἐὰν δὲν ἀσκηθεῖ πρῶτα νὰ τὶς ζήσει, γιὰ νὰ ἐνεργήσει μέσα του ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ».

Μεγάλο μέρος τοῦ θεολογικοῦ λόγου ποὺ ἐκφέρεται σήμερα εἶναι, ὅπως εὔστοχα ἔλεγε ὁ Ὅσιος Γέρων, φτιαχτὰ λόγια ποὺ ἀπευθύνονται σὲ κοσμικοὺς ἀνθρώπους. Ὅλοι ὅμως διψᾶμε γιὰ τὰ ἐσωτερικὰ βιώματα, τὴν πνευματικὴ ἄσκηση καὶ τέλος τὴν ἐνέργεια τῆς Θείας Χάριτος ποὺ θὰ μᾶς ξεδιψάσει πραγματικά. Ἡ πραγματικὴ τιμὴ πρὸς τὸν Ὅσιο Γέροντα Παΐσιο εἶναι ἡ μίμηση τοῦ τρόπου τῆς ζωῆς του καὶ ἡ προσπάθειά μας νὰ ἐφαρμόσουμε στὴν πράξη ὅσα ἐκεῖνος μᾶς δίδαξε μέσα ἀπὸ τὴν πολυετῆ ἀσκητική του πείρα. Ἡ πνευματικὴ διδασκαλία τοῦ Γέροντος Παϊσίου ἔχει ἐν πολλοῖς καταγραφεῖ σὲ βιβλία καὶ αὐτὴ ὀφείλουμε ὄχι μόνο νὰ μελετήσουμε πάλιν καὶ πολλάκις ἀλλὰ καὶ νὰ ἀποφασίσουμε νὰ τὴν ἐφαρμόσουμε. Ὁ Θεὸς μᾶς ἔστειλε τὸν Ὅσιο Παΐσιο γιὰ νὰ μᾶς διδάξει μὲ τρόπο ἁπλό, σαφῆ, κατανοητό, εὐχάριστο, πραγματικὰ χαριτωμένο τὴν διαχρονικὴ πατερικὴ ὁδὸ τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς ποὺ ὁδηγεῖ μὲ ἀσφάλεια στὸ λιμάνι τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν.

Ὀρθόδοξος Τύπος, 30/1/2015